Het favoriete object van Monique Nooteboom, communicator

Het koffertje van Lieftinck

Er zijn zoveel interessante objecten in de collectie,  toch heb ik een duidelijke favoriet: het koffertje van Lieftinck! Sinds kort heeft het weer een plek gekregen in de vaste presentatie van het museum. Toen ik bij het museum aan de slag ging, was het organiseren van een mini-expo over Prinsjesdag één van mijn eerste opdrachten. Het koffertje kreeg de hoofdrol, helemaal toen minister Dijsselbloem met dit museumstuk naar de Kamer ging dat jaar.

Minister Lieftinck van Financiën wilde, in 1946 op Prinsjesdag, de eerste naoorlogse rijksbegroting en Miljoenennota in stijl aanbieden. Geïnspireerd door de koffertjestraditie in Engeland heeft hij iemand op pad gestuurd om een eenvoudig koffertje te kopen. Het werd dit bruinleren koffertje, voor een paar gulden aangeschaft bij een leerhandel in Den Haag. In eerste instantie is het opschrift: ‘Derde dinsdag in september’, in letters van goudpapier opgeplakt. Een paar jaar later werd deze tekst er met goudverf opgeschilderd omdat de plakletters loslieten. Een traditie was geboren. Het koffertje van Lieftinck is in 1964 vervangen door de huidige Prinsjesdagkoffer.

Het koffertje staat symbool voor de Nederlandse overheidsfinanciën en haar geschiedenis. Het bevat het huishoudboekje van Nederland en biedt aan belastingbetalers antwoord op de vraag: waarom betalen we belasting en waar blijft dat geld? Dat inzicht in de besteding van belastinggeld is van cruciaal belang voor de beeldvorming over belastingen. Zonder kennis en inzicht hebben mensen hun negatieve oordeel al snel klaar. Mensen zijn best bereid hun steentje bij te dragen als ze maar weten: waarom ze betalen en wat ze ervoor terug krijgen.